چگونه تجارت ایران و روسیه قوت گرفت؟
تجارت ایران و روسیه آهسته اما پیوسته در حال افزایش است. هر روز تجار ایرانی و روسی در تهران و مسکو پشت میز مذاکره مینشینند تا راههای افزایش مبادلات را بررسی کنند. پروازها مثل گذشته صندلی خالی ندارد و نهادهای زیادی در حال شکلگیری است تا تجارت دو کشور روانتر از گذشته جریان پیدا کند.
تحریمهای اقتصادی تا حد زیادی، مواضع تجار روس نسبت به تجارت با ایران را تعدیل کرده است. هر دو کشور پیش از تحریمها اولویتهای دیگری برای تجارت داشتند اما تحریمها دو کشور را به هم نزدیکتر کرد.
ما بیش از چهل سال است که رفتهرفته در حال حذف از بازارهای جهانی هستیم اما روسیه ناگهانی به حوض آب سرد پریده است. روسیه تا پیش از حمله نظامی به اوکراین، جولانگاه برندهای غربی بود. در خانههای روس مصالح اروپایی به کار برده میشد، لوازم صوتی و تصویری اغلب روسها آلمانی و فرانسوی بود. مردم این کشور ماشینهای آلمانی و فرانسوی سوار میشدند، جوانان این کشور کفشهای آمریکایی به پا میکردند، پیراهن و شلوارشان ایتالیایی بود، عطر فرانسوی میزدند و «پودینگ یورکشایر» انگلیسی سفارش میدادند.
با آغاز تحریمها، همه چیز ناگهان فرو ریخت. برندهای بزرگ مانند اپل، ایکیا و نایک از بازار روسیه خارج شدند و رستورانهای معروف اروپایی شعبههای خود را تعطیل کردند. به این ترتیب رفاه مردم روسیه کاهش یافت. ترکیه از این فرصت استفاده کرد و بخش زیادی از بازار روسیه را به تصرف خود درآورد اما ایران در کوتاه مدت نتوانست از فرصت به وجود آمده، بهره ببرد.
اکنون شرایط از اساس تغییر کرده است. در یک قرن گذشته هیچگاه به اندازه امروز، زمینه برای تجارت میان ایران و روسیه مهیا نبوده است. در طول تاریخ کمتر سابقه داشته که تجار روس به تجارت با ایرانیان علاقه نشان دهند. به همین دلیل تجار ایرانی اعتماد به نفس بیشتری پیدا کردهاند چون هم طرف روسی را مشتاق میبینند و هم بازار روسیه را مساعد میدانند. در حال حاضر خیلی از شرکتهای ایرانی بازار روسیه را برای تجارت مساعد میبییند. پروازها میان شهرهای مهم دو کشور برقرار است و تجار برای مذاکره و عقد قرارداد مدام در رفتوآمد هستند. گردشگران روسی به ایران میآیند و اخیرا تورهای سفر به روسیه رونق گرفته است. دومین بانک بزرگ روسیه در ایران دفتر نمایندگی دایر کرده و امورات خود را به دو تکنوکرات ایرانی با سابقه سپرده است. مدیر ایرانی بانک «وِ تِ بِ» در تهران یک صراف و مدیر بانکی با سابقه است و قائم مقام او نیز سالها سابقه مدیریت در بازارهای مالی را دارد. همچنین بخش خصوصی ایران در مسکو دفتری دائمی دایر کرده تا مذاکرات تجار دو کشور را تسهیل کند. دولت روسیه برای اینکه صنعتگران ایرانی را به فعالیت در این کشور متقاعد کند، تسهیلات ویژهای در نظر گرفته است. بانکهای این کشور حاضرند به صنعتگران ایرانی تسهیلات بپردازند تا آنها در مناطق صنعتی این کشور کارخانه راهاندازی کنند. اغلب شرکتهای بزرگ ایرانی این پیشنهادها را پذیرفته و فعالیت خود را در این کشور آغاز کردهاند. مسکو و تهران شرکای مهمی برای یکدیگر بوده و هستند و در سال های اخیر همواره روابط سیاسی و اقتصادی مطلوب بوده است. کمبود زیر ساخت و عدم وجود برنامه ریزی منظم باعث شده تا ظرفیت صادرات کالای ایرانی به روسیه آنطور که باید افزایش نیابد.
به گزارش اکو ایران،در شش ماهه ابتدایی امسال، تجارت ایران و روسیه ۱.۴ میلیارد دلار بوده است. روسها در این دوره زمانی ۹۲۵ میلیون دلار کالا به ایران صادر کردهاند و روند فعالیت تجار ایرانی نیز تشدید شده است. روسها در حال حاضر متقاضی محصولات غذایی و انواع میوه ایرانی هستند و به نظر میرسد مسیر برای صادرات پسته و خشکبار ایرانی نیز هموارتر شده است. سال گذشته قطعات صنعتی از جمله قطعات توربوجت، عمدهترین کالای صادراتی ایران به روسیه بوده است و در مقابل، ایرانیها از روسیه گندم، ذرت و چوب اره شده وارد کردهاند.
اخیرا شرکتهای تولید کننده سیمان و پتروشیمی هم به بازارهای روسیه علاقهمند شدهاند و تولیدکنندگان کاشی و سرامیک نیز در حال مقدمه سازی برای حضور در این بازار هستند. محمدرضا گنجی مدیر عامل شرکت آرتاویل تایر اخیرا به روزنامه دنیای اقتصاد گفته:« اکنون به کشورهای عراق، افغانستان، یمن، ارمنستان و روسیه تایر صادر میکنیم. بهترین بازار ما در شرایط کنونی روسیه است که به دلیل تحریمهای اروپا و آمریکا، بسیار بازار مطلوب و درآمدزایی برای ما شده است. ما هر روز به روسیه صادرات تایر داریم و از محل آن نیز ارزآوری مناسبی در حال انجام است.»